Yatalak hastalar genellikle uzun süreler boyunca yatakta kalırlar ve bu süre zarfında kas kütlesinde azalma, kemik mineral yoğunluğu ve fiziksel bozulma gibi hareketsizliğin neden olduğu çeşitli motor problemler ortaya çıkar. Bu problemler de uzun süreli bir iyileşme sürecini beraberinde getirir. (1)
Bu nedenle uzun süreli hareketsizliği bulunan yatalak hastalarda gerekli hijyen önemlerinin alınması, fizik tedavi programlarının belirlenmesi, uygun diyet programının oluşturulması ve yatan hasta bakımına daha uygun programların geliştirilmesi gibi çözüm önerileri söz konusudur.
Yatan Hasta Bakım ve Hijyeni
Yatan hasta bakımı denildiğinde akla gelen ilk hususlardan biri hastanın temel hijyen ve bakım ihtiyaçlarının sağlandığından emin olmaktır. Bu adımlar genellikle şunları içerir:
Kıyafet Değişimi: Kıyafetler, uzun süreli kullanıldığında kir ve bakterilerin sığınak alanı halinde gelebilir. Bunun önlenmesi için belirli aralıklarla rahat ve temiz giysiler giydirilmesi önemlidir.
Banyo: Bazı hastalar günlük ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeyde hareket kabiliyetine sahip olabilir veya bu işleri ufak yardımlar sayesinde yapabilirler. Ancak, bu durum bazı hastalarda daha zorlayıcı olabilir. Bu konuda bir uzmandan yardım alarak hasta temizliğinin nasıl sağlanması gerektiği konusunda destek alabilirsiniz.
Diş Bakımı: Yatan hastaların ağız hijyeninin günlük olarak sağlanması, ağız içerisinde bakteri oluşumunun önüne geçerek ağız ve diş sağlığını uzun süreli olarak koruyacaktır.
Saç kesimi ve tıraş: Uzun saç ve tüyler, hastaların konforunu olumsuz yönde etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Yatalak hasta bakımında saç ve sakal gibi bakımların düzenli aralıklarla yapılması gerekir.
El ve ayak tırnakları: Uzun tırnaklar yatalak hastalarda deri üstünde çiziklere ve enfeksiyon kapılmasına sebebiyet verebilir. Bu nedenle tırnakların belirli boyutlara ulaştığında kesilmesi yatalak hasta konforunun sağlanmasına destek olur.
- Yatan hasta bakımında bahsedilen bu adımların uygulanması, sevdiklerinizin konforu ve psikolojisi üzerine olumlu etki ederek daha iyi görünmelerini ve mutlu olmalarını sağlayacaktır.
Yatak Yaraları ve Bakımı
Yatak yaraları (bası yarası), uzun süre yatağa bağlı kalan ve tek bir pozisyonda oturmaktan veya yatmaktan kaynaklı cilt dokularında meydana gelen yaralanmalardır. Bu gibi yaralanmalar bakımı yapılmadığında cilt dokusunun bozulmasına hatta parçalanmasına neden olabilir.
Bu nedenle yatak yaralarının önlenmesi ve tedavisi konusunda bir fizyoterapist desteği alınması önerilir. Nitekim yatak yaraları enfekte olarak yaşamı kısıtlayıcı derecede (ölüm) büyük komplikasyonlara neden olabilir.
Yatan Hastalarda Günlük Fizyoterapi Hareketleri
Uzun süreli yatan hastalarda fizik tedavi egzersizleri çok önemlidir. Kasları zinde tutar ve cilt dokusunun sağlıklı kalmasına destek olur. Fizyoterapist eşliğinde öğrendiğiniz hareketleri gün içerisinde yapmaya özen gösterin ve bunlardan herhangi birinin ağrılara veya kasılmalara neden olması halinde fizyoterapistiniz ile iletişime geçin.
Egzersizler, ayrıca yatak yaralarının önlenmesinde en önemli etkenlerden biridir. Ekstra çaba için doktorunuzla yatak yarası önleyici diğer tedavi seçeneklerini tartışabilirsiniz.
Serum ve İlaç Takibi
Dengeli, sağlıklı bir diyetin yanı sıra sevdiklerinizin iyileşmesi için doktor önerisi doğrultusunda uygulanan ilaçların takibini unutmamak gerek. Doktorunuz yatan hasta bakımında durumlara göre ne yemeleri ve hangi ilaçların ne sıklıkla uygulanması gerektiği konusunda önerilerde bulunacaktır.
Eğer, evde serum uygulaması ve ilaç takibi gibi konularda endişe yaşıyor iseniz, alanında deneyimli sağlık hizmeti ekibi tarafından evde tedavi hizmeti alabilirsiniz. Destek aldığınız sağlık hizmeti ekibinden, evde hasta bakımının gereksinimleri konusunda da destek alabilirsiniz.
Kaynakça
- Parola, Vitor et al. “Rehabilitation Programs for Bedridden Patients with Prolonged Immobility: A Scoping Review Protocol.” International journal of environmental research and public health vol. 18,22 12033. 16 Nov. 2021, doi:10.3390/ijerph182212033.
İstanbul Fizik Tedavi
İstanbul’da Fizik Tedavi Kliniğimizde Uzman fizyoterapist eşliğinde manuel terapi, skolyoz, lenfödem, bel ağrısı – bel fıtığı, boyun ağrısı, boyun fıtığı, donuk omuz, düşük ayak sendromu için randevu alabilirsiniz.
